چدن

مقدمه

صنعت ساخت محصولات فلزی یکی از ارکان مهم در اقتصاد صنعتی کشورهاست. این صنعت با تولید قطعات و تجهیزات فلزی متنوع، از ساخت اسکلت‌های فلزی گرفته تا قطعات ریخته‌گری‌شده مورد استفاده در صنایع خودرو، نفت، گاز، پتروشیمی، و نیروگاهی، به‌عنوان پشتیبان بسیاری از صنایع زیربنایی فعالیت می‌کند. نقش حیاتی این صنعت در زنجیره تأمین صنعتی موجب شده شرکت‌های فعال در این حوزه در بورس تهران جایگاه ویژه‌ای داشته باشند.

در این میان، نماد چدن متعلق به شرکت چدن‌سازان، یکی از بازیگران قدیمی و با تجربه صنعت ریخته‌گری فلزات در کشور است. تحلیل سهام چدن از جنبه‌های مختلف، از عملکرد تولید تا وضعیت مالی، می‌تواند چشم‌انداز روشنی از فرصت‌ها و ریسک‌های سرمایه‌گذاری در آن ارائه دهد.

معرفی شرکت

شرکت چدن‌سازان با سابقه‌ای چند دهه‌ای، به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان باسابقه قطعات ریخته‌گری در کشور شناخته می‌شود. تمرکز اصلی فعالیت شرکت بر تولید انواع قطعات چدنی، فولادی و آلیاژی است که عمدتاً در صنایع خودروسازی، نفت و گاز، نیروگاهی، و ماشین‌سازی استفاده می‌شوند. شرکت در این سال‌ها با گسترش خطوط تولید و نوسازی تجهیزات، تلاش کرده تا توان رقابتی خود را حفظ و حتی ارتقاء دهد.

ورود چدن به بازار سرمایه با هدف توسعه فعالیت‌ها، بهبود شفافیت مالی و جذب سرمایه‌گذاران برای پروژه‌های توسعه‌ای انجام شد. ساختار مالکیت آن، ترکیبی از سهام‌داران حقیقی و حقوقی با سابقه فعالیت صنعتی است. کارخانه مرکزی و خطوط تولید، در یکی از قطب‌های صنعتی کشور واقع شده که دسترسی مناسبی به بازارهای هدف داخلی و گاهی صادراتی فراهم می‌آورد.

جایگاه شرکت در صنعت فلزکاری

در مقایسه با شرکت‌هایی مانند فبیرا، فاذر، فاراک و فروس، شرکت چدن‌سازان بیشتر در حوزه تولید قطعات خام و نیمه‌ساخته چدنی با کاربردهای خاص فعالیت دارد. جایگاه آن در صنعت بیشتر به‌عنوان تأمین‌کننده قطعات زیرساختی در حوزه خودرو، نفت و گاز و صنایع نیروگاهی شناخته می‌شود.

ظرفیت تولید شرکت به‌گونه‌ای طراحی شده که امکان تولید سفارشی و انبوه را توأمان داشته باشد. این مزیت به چدن اجازه داده تا در بازارهای رقابتی سهم خود را حفظ کند. همچنین با ایجاد ارتباطات طولانی‌مدت با صنایع پایین‌دستی، بخشی از فروش شرکت به‌صورت قراردادی و دوره‌ای انجام می‌شود.

عملکرد مالی

در بررسی کیفی عملکرد مالی چدن بر اساس آخرین گزارش منتهی به مجمع سال ۱۴۰۳، روندی نسبتاً پایدار در تولید و فروش مشاهده می‌شود. هرچند افزایش هزینه‌های تولید، به‌ویژه انرژی و مواد اولیه، فشارهایی بر حاشیه سود وارد کرده، اما با مدیریت هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری، شرکت توانسته تا حدودی این اثرات را تعدیل کند.

شرکت تلاش کرده است با تنوع‌بخشی به محصولات و ورود به بازارهای جدید، درآمد خود را بهبود بخشد. اگرچه چدن جزو شرکت‌های سودده بزرگ در گروه نیست، اما مسیر سودسازی تدریجی را دنبال کرده و توانسته است تعهدات مالی خود را مدیریت کند.

نسبت‌های کلیدی

بر پایه تحلیل کیفی نسبت‌های مالی:

• حاشیه سود ناخالص و عملیاتی شرکت چدن به دلیل ماهیت پرهزینه تولید قطعات چدنی، در سطح میانه صنعت برآورد می‌شود.

• بازدهی حقوق صاحبان سهام (ROE) متأثر از سود خالص محدود، در سطح متوسط باقی مانده است.

• نسبت جاری و نقدینگی با توجه به مدیریت محافظه‌کارانه بر نقدینگی و تسهیلات، در وضعیت متعادل قرار دارد.

• نسبت بدهی به صورت کنترل‌شده در سطح پایین نگه داشته شده تا ریسک مالی کاهش یابد.

مزیت رقابتی

یکی از نقاط قوت چدن، تخصص فنی در ریخته‌گری دقیق، کیفیت بالا و توانایی تولید محصولات با پیچیدگی هندسی و متالورژیکی خاص است. این ویژگی موجب شده تا شرکت، تامین‌کننده مورد اعتماد بسیاری از صنایع حساس مانند خودروسازی و نیروگاهی باشد.

مزیت دیگر، تجربه بالا و نیروی انسانی متخصص است که در طراحی قالب‌ها، ترکیب‌های آلیاژی خاص و کنترل کیفی، شرکت را متمایز کرده است. برخی خطوط تولید چدن، توانایی تولید محصولات خاص صادراتی را نیز دارند که در صورت مهیا بودن شرایط بین‌المللی، فرصت مناسبی برای رشد خواهد بود.

ساختار درآمدی

درآمد شرکت از فروش محصولات چدنی به صنایع داخلی تأمین می‌شود. همچنین در برخی دوره‌ها، صادرات به کشورهای همسایه یا مصرف‌کنندگان خاص صورت گرفته است. فروش شرکت به دلیل ماهیت سفارشی بودن محصولات، فصلی یا پروژه‌محور است.

در سال‌هایی که صنعت خودرو یا ساخت تجهیزات صنعتی در رونق بوده‌اند، فروش چدن نیز رشد یافته است. به همین دلیل، نوسانات اقتصادی کشور یا تغییرات در بودجه‌های عمرانی و صنعتی، به‌صورت مستقیم بر درآمد شرکت اثرگذار است.

عوامل مؤثر بر سودآوری

عوامل کلیدی شامل:

• نرخ ارز: بر قیمت مواد اولیه وارداتی و نیز سود حاصل از صادرات اثرگذار است.

• قیمت فلزات پایه: خصوصاً آلیاژهای آهنی و فروآلیاژها، تأثیر مستقیمی بر بهای تمام‌شده دارند.

• دستمزد نیروی انسانی و انرژی: سهم بالایی در ساختار هزینه‌ای دارند و افزایش آن‌ها می‌تواند سود شرکت را محدود کند.

• وضعیت صنایع مادر: نظیر خودروسازی، نفت و گاز، و صنایع ساخت تجهیزات.

• محدودیت‌های صادراتی یا تحریم‌ها: که می‌تواند بازارهای خارجی شرکت را محدود کند.

تحلیل ریسک‌ها

ریسک‌های سیستماتیک:

• نوسانات نرخ ارز و تورم داخلی

• کاهش بودجه‌های صنعتی و عمرانی

• کاهش قیمت فلزات جهانی

ریسک‌های اختصاصی:

• فرسودگی تجهیزات تولید

• وابستگی به مشتریان خاص

• نوسانات شدید سفارش‌گیری در برخی ماه‌ها

• تاخیر در اجرای پروژه‌های طرف قرارداد

نقدشوندگی سهم

سهم چدن معمولاً جزو نمادهای با شناوری متوسط است. در زمان انتشار گزارش‌های مالی، قراردادهای جدید یا تغییرات کلان در بازار صنایع فلزی، حجم معاملات افزایش پیدا می‌کند. سهامداران عمده حقیقی و حقوقی آن، ثبات نسبی در ترکیب دارند.

گزارش‌دهی و شفافیت

چدن به‌طور منظم گزارش‌های ماهانه، میان‌دوره‌ای و سالانه خود را از طریق سامانه کدال منتشر می‌کند. این ویژگی، به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا روند فعالیت شرکت را پیگیری کرده و تصمیم‌گیری دقیق‌تری داشته باشند. با این حال، در برخی موارد نیاز به ارائه اطلاعات تکمیلی در خصوص پروژه‌ها و حاشیه سود وجود دارد.

چشم‌انداز شرکت

با توجه به تلاش‌های شرکت برای بهبود بهره‌وری و نوسازی خطوط تولید، در آینده می‌توان انتظار داشت:

• افزایش ظرفیت تولید و کاهش هزینه‌ها

• توسعه صادرات به بازارهای منطقه‌ای

• انعقاد قراردادهای بلندمدت با صنایع بزرگ

• ورود به ساخت قطعات خاص‌تر برای صنایع نوین

• استفاده از تکنولوژی‌های مدرن ریخته‌گری