GBP/JPY

مقدمه

تحلیل GBP/JPY نزد بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای به‌عنوان نبض احساس ریسک جهانی شناخته می‌شود؛ زیرا این جفت‌ارز تضاد جذابی میان یک ارز با نرخ بهره نسبتاً بالا و اقتصاد خدمات‌محور (پوند انگلیس) و یک ارز پناهگاه امن با نرخ بهره فوق‌العاده پایین (ین ژاپن) را به نمایش می‌گذارد. هرگونه واگرایی در سیاست‌های پولی بانک مرکزی انگلستان (BoE) و بانک مرکزی ژاپن (BoJ)، افت‌وخیز قیمت نفت یا تغییر تمایل سرمایه‌گذاران به ریسک، می‌تواند مارکی بزرگ بر GBP/JPY بزند. در این مقاله، با دیدی تحلیلی، بی‌طرفانه و کاملاً آموزش‌محور به ارزیابی همه‌جانبه GBP/JPY می‌پردازیم تا معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بتوانند تصمیم‌های استراتژیک خود را بر پایه دانش بسازند.

معرفی جفت‌ارز

GBP/JPY نشان می‌دهد برای خرید یک پوند انگلیس چند ین ژاپن باید پرداخت شود. اگر نرخ ۱۸۵٫۵۰ باشد، یعنی هر پوند معادل ۱۸۵٫۵۰ ین است. از آن‌جا که پوند معمولاً با نرخ بهره بالا و ین با نرخ بهره نزدیک صفر شناخته می‌شوند، GBP/JPY «نماد کلاسیک معاملهٔ بهره‌ای» (Carry Trade) است؛ یعنی سرمایه‌گذاران با قرض‌گرفتن ین ارزان و خرید پوند پربازده به دنبال سود تفاوت نرخ بهره‌اند. در عین حال، هرگاه بازارها دچار اضطراب یا وحشت شوند، سرمایه‌ها به‌سرعت به سمت ین پناه می‌برند و GBP/JPY سقوط می‌کند. همین رفتار دوجنبه، این جفت‌ارز را برای اسکالپرها و سویینگ‌تریدها جذاب می‌کند.

چشم‌انداز اقتصادی و روند تورم

بریتانیا

اقتصاد بریتانیا، پس از خروج از اتحادیه اروپا، با زنجیره‌تأمین گران‌تر، شوک انرژی و کمبود نیروی کار روبه‌رو شد. این عوامل CPI را به قله‌های چنده‌دهه‌ای رساند. بانک مرکزی انگلستان نرخ بهره را از نزدیک صفر به بالای ۵٪ رساند تا تورم مهار شود. با این حال، رشد اقتصادی شکننده است و بازار مسکن تحت فشار نرخ وام بالاست؛ خطری که می‌تواند انرژی صعودی پوند را محدود کند.

ژاپن

ژاپن سه دهه است با تورم پایین دست‌به‌گریبان بوده و رشد جمعیت منفی دارد. BoJ سال‌ها «سیاست نرخ بهره منفی» و کنترل منحنی بازده (YCC) را پیش گرفت تا تورم را تحریک کند. در ۲۰۲۳–۲۰۲۴ تورم ژاپن برای نخستین‌بار پایدار بالای هدف ۲٪ قرار گرفت؛ اما BoJ محتاط است و فقط گام‌های کوچک به سمت تعدیل سیاست برمی‌دارد. هنوز نرخ بهره پایه در محدوده نزدیک صفر است و اختلاف فاحش با نرخ بهره پوند باقی مانده است.

واگرایی سیاست‌های پولی

• BoE: انقباضی تهاجمی؛ نرخ بهره به محدوده ۵٫۲۵–۵٫۵۰٪.

• BoJ: سیاست فوق‌انبساطی با نرخ بهره ۰–۰٫۱٪ و خرید اوراق برای کنترل نرخ سود ده‌ساله.

این واگرایی، نیروی محرکِ بلندمدت برای صعود GBP/JPY بوده است. هر نشانه از تغییر سیاست BoJ (مثلاً بالابردن سقف YCC یا پایان نرخ منفی) می‌تواند به یک ریزش فلش‌گونه در جفت‌ارز بینجامد.

سیاست‌های تجاری و مالی

بریتانیا اقتصاد نسبتاً باز خدماتی دارد و کسری حساب جاری مزمن را با سرمایه‌گذاری خارجی جبران می‌کند. ژاپن اقتصاد صادرات‌محور صنعتی است اما سال‌های اخیر به واردکننده انرژی تبدیل شده است. کسری بودجه و بدهی دولتی بالای ژاپن با نرخ بهره نزدیک صفر قابل مدیریت بوده؛ هر جهش در نرخ اوراق می‌تواند بازارها را شوکه کند. سیاست مالی بریتانیا با کاهش مالیات‌ها، می‌تواند پوند را به‌طور موقت تقویت یا تضعیف کند بسته به اینکه بازارها بودجه را پایدار بدانند یا نه.

احساس بازار و موقعیت سرمایه‌گذاران

در فضای «ریسک ـ آن»، معامله‌گران علاقه دارند ین قرض کنند و در دارایی‌های پربازده مثل پوند سرمایه‌گذاری کنند؛ در نتیجه GBP/JPY افزایش می‌یابد. در فضای «ریسک ـ آف» یا وحشت بازار، پوزیشن‌های بهره‌ای بسته می‌شود، ین تقویت و جفت‌ارز افت می‌کند. شاخص VIX و بازار سهام ژاپن (نیکی ۲۲۵) سیگنال‌های خوبی برای تمایل ریسک هستند.

مرور تاریخی عملکرد جفت‌ارز

• ۲۰۰۸ (بحران مالی جهانی): سقوط GBP/JPY از بالای ۲۵۰ به زیر ۱۲۰ طی چند ماه.

• ۲۰۱۶ (برگزیت): شوک رأی خروج بریتانیا، ریزش جفت‌ارز از ۱۶۰ به ۱۲۵.

• ۲۰۲۰ (کرونا): فرار بی‌سابقه سرمایه به ین، افت تا ۱۲۵؛ سپس بهبود سریعی که با بسته‌های مالی بریتانیا همراه بود.

• ۲۰۲۲–۲۰۲۴: واگرایی شدید سیاست‌های پولی، جهش جفت‌ارز به بالای ۱۸۵ و ثبت سقف‌های چندساله.

اندازه پیپ و پوینت در جفت ارز

• هر پیپ در GBP/JPY = ۰٫۰۱ (چون یِن دو رقم اعشار دارد)

• هر پوینت = ۰٫۰۰۱

مثال عددی

قیمت از 185.00 به 185.45 می‌رسد ⇒ ۴۵ پیپ افزایش.
در یک لات استاندارد (۱۰۰٬۰۰۰ پوند):

• هر پیپ ≈ ۱٬۰۰۰ ین ژاپن

• سود ۴۵ پیپ = ۴۵٬۰۰۰ ین

تفاوت پیپ و پوینت

ده پوینت برابر یک پیپ است. در جفت‌های ین، معامله‌گران مبتدی ممکن است ارزش واقعی حرکت را دست‌کم بگیرند؛ مدیریت اندازه پوزیشن برای جلوگیری از زیان حیاتی است.

اهرم (Leverage)

با اهرم ۱:۵۰، مارجین موردنیاز برای این پوزیشن حدود ۲٬۰۰۰ پوند است؛ حرکتی ۴۵ پیپی می‌تواند سود یا زیانی معادل چند درصد موجودی ایجاد کند. تعیین Stop Loss بر اساس ATR روزانه توصیه می‌شود.

سناریوهای احتمالی برای آینده جفت‌ارز

1. ادامهٔ نرخ بهره بالا در بریتانیا + سیاست فوق‌انبساطی BoJ → گرایش صعودی پایدار.

2. اعلام پایان YCC و افزایش نرخ بهره ژاپن → سقوط ناگهانی GBP/JPY (Flash Crash محتمل).

3. رکود عمیق در بریتانیا و کاهش نرخ BoE → افت تدریجی جفت‌ارز.

4. بحران ژئوپلیتیکی بزرگ (مثلاً در شرق آسیا) → تقویت ین به‌عنوان پناهگاه امن و فشار نزولی شدید.

اخبار اقتصادی و ژئوپلیتیکی مؤثر بر جفت ارز

۱. سیاست‌های پولی (BoE و BoJ)

کنفرانس‌های BoE، صورت‌جلسات و به‌ویژه هر اشاره به «Pivot»؛ در ژاپن، هر تغییری در سقف YCC یا پایان نرخ منفی مانند بمب ساعتی عمل می‌کند.

2. گزارش اشتغال بریتانیا (Labour Market Report)

داده‌های قوی دستمزد ⇒ احتمال ادامه انقباض ⇒ پوند قوی.

3. نشست سیاست‌گذاری BoJ

حتی یک کلمه درباره «بررسی عمیق سیاست‌ها» می‌تواند ین را جهشی کند.

4. نرخ تورم (CPI)

• CPI بالای بریتانیا → پوند بالا.

• CPI بالای ژاپن → احتمال تغییر BoJ → ین بالا.

5. PMI خدمات بریتانیا و تولید ژاپن

داده‌های پیشرو که جهت کوتاه‌مدت را روشن می‌کنند.

6–10. محرک‌های مکمل

• منحنی بازده اوراق دولتی بریتانیا و ژاپن

• ریسک‌های ژئوپلیتیکی (به‌ویژه در آسیا)

• نوسانات بازار سهام جهانی (VIX)

• قیمت نفت (تاثیر بر واردات انرژی ژاپن)

• جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بریتانیا

 زمان‌های مهم برای دنبال کردن اخبار مربوط به نماد GBP/JPY:

رویداد اقتصادی زمان انتشار اهمیت برای GBP/JPY نرخ بهره BoE هر شش هفته بسیار زیاد نشست BoJ ماهانه بسیار زیاد CPI بریتانیا میانه هر ماه زیاد CPI ژاپن ماهانه زیاد  

 نکات مهم ریسک برای سرمایه‌گذاران تازه‌کار

بازار جفت‌ارزها با وجود فرصت‌های زیاد، دارای نوسانات شدید و ریسک‌های پنهان است. سرمایه‌گذاران تازه‌کار باید از اهرم بالا اجتناب کنند، فقط با سرمایه‌ای وارد معامله شوند که توان از دست دادنش را دارند و حتماً از حساب‌های آزمایشی برای تمرین استفاده کنند. آموزش و کنترل احساسات، کلید موفقیت در این بازار است.