مقدمه
شرکت نیروگاه جهرم با نماد بجهرم یکی از نیروگاه‌های بزرگ کشور در استان فارس است که در گروه «برق، گاز و خدمات وابسته» بازار سرمایه ایران طبقه‌بندی می‌شود. این نیروگاه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان برق جنوب کشور، نقش کلیدی در پایداری شبکه سراسری و تأمین برق صنایع و مناطق شهری استان‌های جنوبی و مرکزی ایران ایفا می‌کند.
موقعیت جغرافیایی بجهرم در مسیر خطوط اصلی انتقال برق، دسترسی به منابع سوخت گاز طبیعی، و بهره‌برداری از واحدهای نیروگاهی گازی و سیکل ترکیبی، این شرکت را در جایگاه راهبردی صنعت برق قرار داده است. فعالیت آن بر پایه مدل کسب‌وکار پایدار نیروگاهی و قراردادهای تضمینی فروش برق به وزارت نیرو، امکان ایجاد درآمدی با ثبات را فراهم کرده است، هرچند همچنان تحت تأثیر عواملی چون نرخ سوخت، سیاست‌های تعرفه‌ای و شرایط بازار برق قرار دارد.
معرفی شرکت
بجهرم یک نیروگاه حرارتی است که عمده ظرفیت تولید آن از واحدهای گازی تشکیل شده و بخشی از آن نیز با فناوری سیکل ترکیبی تجهیز شده است. این فناوری به شرکت اجازه می‌دهد از انرژی گرمایی خروجی توربین‌های گازی برای تولید بخار و در نتیجه افزایش تولید برق، بدون مصرف سوخت اضافی استفاده کند.
مشتریان اصلی این شرکت وزارت نیرو و صنایع پرمصرف منطقه هستند. بخش عمده فروش برق از طریق قراردادهای تضمینی با وزارت نیرو انجام می‌شود، در حالی که مازاد تولید می‌تواند در بازار برق یا بورس انرژی عرضه شود.
جایگاه در صنعت انرژی کشور
در صنعت برق ایران، نیروگاه‌های حرارتی همچنان اصلی‌ترین تأمین‌کننده انرژی الکتریکی هستند. نیروگاه جهرم با ظرفیت بالا و موقعیت استراتژیک در جنوب کشور، نقشی پررنگ در تأمین انرژی پایدار دارد.
ویژگی برجسته بجهرم نسبت به برخی رقبا، ظرفیت بالا و امکان ارتقاء به سیکل ترکیبی کامل است که راندمان تولید را بهبود می‌بخشد. نزدیکی به خطوط اصلی انتقال و به مراکز صنعتی، دسترسی سریع و پایدار به مشتریان عمده را امکان‌پذیر کرده است.
این نیروگاه علاوه بر تأمین برق مصرفی استان فارس و استان‌های مجاور، در شرایط پیک مصرف تابستان و افت تولید نیروگاه‌های برق‌آبی کشور، به پایداری شبکه سراسری کمک زیادی می‌کند.
عملکرد مالی (توصیفی)
عملکرد مالی بجهرم تحت تأثیر سه عامل کلیدی قرار دارد:
-
حجم تولید برق و فروش به شبکه سراسری بر اساس قراردادهای تضمینی.
-
درآمد ناشی از فروش برق در بازار برق و بورس انرژی که بسته به نرخ رقابتی، می‌تواند سودآوری را افزایش دهد.
-
مدیریت هزینه‌های سوخت و تعمیرات اساسی که با توجه به فناوری به‌کاررفته، اهمیت بالایی دارد.
بر اساس الگوی شرکت‌های مشابه، درآمدهای نیروگاه‌های دارای قرارداد تضمینی ثبات بالایی دارد، اما سهم فروش در بازار برق می‌تواند باعث نوسان مثبت یا منفی در سودآوری شود. هزینه سوخت گاز معمولاً پایین‌تر از سوخت مایع است، اما در فصول سرد احتمال تغییر ترکیب سوخت و افزایش هزینه‌ها وجود دارد.
نسبت‌های مالی کلیدی (کیفی)
در تحلیل کیفی، حاشیه سود عملیاتی بجهرم به دلیل ترکیب درآمد پایدار و هزینه‌های قابل کنترل، در سطح مطلوبی قرار دارد. نسبت بدهی معمولاً به ساختار تأمین مالی اولیه نیروگاه وابسته است و با گذشت زمان و کاهش بدهی‌های بانکی، فشار مالی کاهش می‌یابد.
بازده دارایی‌ها نیز با توجه به ظرفیت بالا و راندمان قابل ارتقاء، پتانسیل رشد دارد. با این حال، وابستگی به نرخ‌های مصوب دولتی و سیاست‌های انرژی کشور، همچنان عامل تعیین‌کننده‌ای در حاشیه سود نهایی است.
مزیت‌های رقابتی
-
قراردادهای تضمینی خرید برق با وزارت نیرو که جریان درآمدی باثبات ایجاد می‌کند.
-
ظرفیت بالای تولید و پتانسیل ارتقاء کامل به سیکل ترکیبی.
-
موقعیت جغرافیایی استراتژیک با دسترسی آسان به سوخت و شبکه انتقال.
-
پتانسیل فروش مستقیم برق به صنایع بزرگ در آینده.
مقایسه با رقبا
در مقایسه با نیروگاه‌هایی مانند آبادا، بپیوند یا بکهنوج، بجهرم از نظر ظرفیت تولید، یکی از بزرگ‌ترین واحدهای موجود در جنوب کشور است. هرچند نیروگاه‌هایی مانند آبادا و بزاگرس از نظر راندمان سیکل ترکیبی در سطح بالاتری قرار دارند، اما مزیت بجهرم در ظرفیت بالا و موقعیت استراتژیک آن است.
طرح‌های توسعه‌ای
بجهرم طرح‌هایی برای ارتقاء واحدهای گازی به سیکل ترکیبی کامل و بهبود راندمان عملیاتی در دستور کار دارد. این اقدام می‌تواند بدون افزایش مصرف سوخت، ظرفیت تولید برق را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
همچنین، ایجاد زیرساخت برای فروش مستقیم برق به صنایع بزرگ و حضور فعال‌تر در بازار برق، بخشی از استراتژی آینده این شرکت است.
ساختار درآمدی
ساختار درآمد بجهرم شامل دو بخش اصلی است:
-
فروش برق به وزارت نیرو بر اساس قراردادهای تضمینی.
-
فروش مازاد تولید در بازار برق و بورس انرژی.
درآمد ناشی از قراردادهای تضمینی پایدار است، اما درآمدهای بازار برق می‌توانند به دلیل نوسان قیمت، تغییرات بیشتری داشته باشند.
تأثیر متغیرهای کلان
-
سیاست‌های تعرفه‌ای و قیمت‌گذاری برق مستقیماً بر سودآوری اثرگذار است.
-
تغییرات نرخ گاز صنعتی می‌تواند هزینه‌های سوخت را تغییر دهد.
-
نوسانات نرخ ارز ممکن است بر هزینه قطعات و تجهیزات وارداتی اثر بگذارد.
-
رشد مصرف برق داخلی فرصت افزایش تولید را فراهم می‌کند.
تحلیل ریسک‌ها
ریسک‌های سیستماتیک
-
تغییر سیاست‌های انرژی و تعرفه‌ها.
-
محدودیت گازرسانی در زمستان و استفاده از سوخت مایع با هزینه بالاتر.
-
نوسانات نرخ ارز و اثر بر هزینه تجهیزات.
ریسک‌های خاص
-
توقف تولید ناشی از تعمیرات اساسی یا مشکلات فنی.
-
تأخیر در پرداخت مطالبات از سوی وزارت نیرو.
-
نوسانات نرخ برق در بازار رقابتی.
نقدشوندگی سهم
سهام بجهرم از نظر حجم معاملات در بورس، وضعیت مناسبی دارد و حضور فعال سهامداران حقوقی و درصد شناور آزاد قابل‌قبول، نقدشوندگی سهم را تقویت کرده است. با این حال، در شرایط رکود کلی بازار، حجم معاملات می‌تواند کاهش پیدا کند.
واکنش بازار به گزارش‌های مالی
بازار سرمایه معمولاً به گزارش‌هایی که حاکی از افزایش تولید یا فروش در نرخ‌های بالاتر باشد، واکنش مثبت نشان می‌دهد. در مقابل، کاهش تولید یا افزایش هزینه سوخت، اغلب موجب فشار فروش در سهم می‌شود.
شفافیت گزارش‌دهی در کدال
بجهرم گزارش‌های مالی و تولیدی خود را به‌طور منظم در سامانه کدال منتشر می‌کند. این گزارش‌ها تفکیک مناسبی بین فروش تضمینی و فروش در بازار برق ارائه می‌دهند، هرچند جزئیات هزینه‌ها به‌صورت کلی اعلام می‌شود و نیاز به تحلیل تکمیلی توسط سرمایه‌گذاران دارد.
چشم‌انداز صنعت انرژی و یوتیلیتی
رشد مصرف داخلی برق، توسعه صنایع و احتمال افزایش صادرات برق به کشورهای همسایه، آینده روشنی برای صنعت نیروگاهی ترسیم می‌کند. بجهرم با داشتن ظرفیت بالا، موقعیت جغرافیایی ممتاز و برنامه‌های ارتقاء راندمان، می‌تواند از این فرصت‌ها بهره‌مند شود.
در سناریوی توسعه، تبدیل کامل نیروگاه به سیکل ترکیبی و افزایش سهم فروش در بازار برق، می‌تواند سودآوری و ارزش افزوده قابل‌توجهی ایجاد کند