zinc

مقدمه

فلز روی (Zinc) با نقشی کلیدی در گالوانیزه‌کردن فولاد، قطعات خودرو، الکترونیک و ساخت‌وساز، یکی از ستون‌های کمتر‌دیده‌شده زنجیره صنعتی است. نوسانات قیمت روی اغلب پس‌زمینه‌ای به نظر می‌رسد، اما هر حرکت آن می‌تواند به سرعت به هزینه‌های پروژه‌های عمرانی، تولید ورق‌های گالوانیزه و حاشیه سود تولیدکنندگان سرایت کند. 

معرفی فلز روی (Zinc) و جایگاه آن در صنعت

روی در رده فلزات غیرآهنی قرار می‌گیرد و بیشترین کاربرد آن در گالوانیزه‌کردن فولاد است؛ فرآیندی که با ایجاد لایه‌ی محافظ، مقاومت فولاد را در برابر خوردگی افزایش می‌دهد. نتیجه؟ دوام بیشتر پل‌ها، سازه‌ها، خطوط انتقال، بدنه خودرو و تجهیزات صنعتی در شرایط آب‌وهوایی سخت.

چرا روی در دسته فلزات استراتژیک است؟

1. پیوند مستقیم با چرخه ساخت‌وساز و زیرساخت: هر موج سرمایه‌گذاری در زیرساخت، به‌طور مکانیکی به رشد مصرف ورق‌های گالوانیزه و در نتیجه تقاضای روی منجر می‌شود.

2. حساسیت بالا به هزینه انرژی و سیاست‌های محیط‌زیستی: تولید فلزات اساسی انرژی‌بر است؛ تغییرات بهای برق/گاز و مقررات زیست‌محیطی می‌تواند عرضه را به سرعت دچار اصطکاک کند.

3. زنجیره عرضه محدود و متمرکز: بخش عمده تولید کنسانتره و شمش روی در چند قطب معدنی/صنعتی متمرکز شده که ریسک‌های ژئوپلیتیکی و عملیاتی را برجسته می‌کند.

4. کاربردهای فراتر از گالوانیزه: در آلیاژسازی، باتری‌ها، قطعات الکترونیکی، بهداشت و داروسازی نیز نقش دارد؛ این تنوع، چرخه تقاضا را پهن‌تر می‌سازد.

مروری بر عملکرد تاریخی قیمت روی

روی در سیکل‌های کالایی، رفتاری شبیه سایر فلزات صنعتی نشان می‌دهد: هم‌سویی با رشد جهانی، حساسیت به چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده، و واکنش به سمت عرضه (اعتصابات، محدودیت انرژی، مسائل زیست‌محیطی).

• صعودهای پرشتاب معمولاً با ترکیب افت موجودی انبارهای LME/SHFE، جهش PMI صنعتی و اختلال عرضه رخ می‌دهد. نمونه‌های گذشته—از جمله جهش‌های پس از فازهای انقباض—نشان داده‌اند که کاهش موجودی و اخبار محدودیت تولید، جرقه‌های اصلی حرکت بوده‌اند.

• دوره‌های اصلاح اغلب با کندشدن ساخت‌وساز، سیاست‌های اعتباری سخت‌گیرانه در چین، یا تقویت دلار هم‌زمان می‌شوند.

• برای معامله‌گران، مهم است که به ریچک‌های میان‌مدت توجه کنند: موج‌های برگشتی در روندهای اصلی که فرصت‌های ریسک‌به‌ریواردمطلوب می‌آفرینند.

نکته‌ی حرفه‌ای: پس از جهش‌های تند، دوره‌های فشردگی نوسان با کاهش تدریجی حجم می‌تواند مقدمه‌ی یک مرحله تصمیم—ادامه‌ی روند یا بازگشت—باشد. رفتار قیمت در حوالی سقف/کف‌های چندساله، کیفیت مومنتوم را افشا می‌کند.

تحلیل بنیادی Zinc

تولیدکنندگان و عرضه

قطب‌های اصلی تولید روی شامل چین، استرالیا، پرو، مکزیک، هند و قزاقستان هستند. سمت عرضه به سه عامل کلیدی حساس است:

1. هزینه‌ی انرژی و برق (به‌ویژه در اروپا): دوره‌های افزایش بهای انرژی می‌تواند ذوب‌ها و تصفیه‌خانه‌ها را تحت فشار قرار داده و به کاهش تولید شمش بینجامد.

2. کیفیت سنگ معدن و سرمایه‌گذاری ادواری: سال‌های کم‌سرمایه‌گذاری منجر به کسری عرضه در سیکل بعدی می‌شود؛ پروژه‌های جدید هم زمان‌برند.

3. قوانین زیست‌محیطی و مجوزها: تشدید مقررات در برخی کشورها، ظرفیت تولید را محدود و ریسک عرضه را بالا می‌برد.

تقاضا و صنایع مصرف‌کننده

• گالوانیزه فولاد (زیرساخت، ساختمان، خودرو) بزرگ‌ترین سهم مصرف را دارد.

• خودرو و لوازم خانگی با چرخه‌ی مصرفی و اعتباری گره خورده‌اند.

• الکترونیک و باتری‌ها سهم رو‌به‌رشدی دارند، هرچند هنوز کوچکتر از گالوانیزه‌اند.

• جغرافیا: چین محرک اصلی تقاضاست؛ پس از آن اروپا، آمریکا، هند و آسیای جنوب‌شرقی.

موجودی انبارها (LME و SHFE)

موجودی‌ها به‌عنوان سوخت روند عمل می‌کنند:

• کاهش ممتد موجودی‌ها معمولاً به شیب صعودی قیمت دامن می‌زند؛

• انباشت سریع موجودی می‌تواند نشانه‌ی کندشدن تقاضا یا آزادسازی عرضه باشد.
  معامله‌گر باتجربه، موجودی‌ها را در کنار کانتنگو/بک‌واردیشن (شکل منحنی آتی) می‌سنجد تا سرنخ‌های عرضه/تقاضای فیزیکی را استخراج کند.

عوامل اقتصاد کلان مؤثر بر قیمت روی

1. PMI صنعتی چین: ضربان تقاضای فلزات پایه. عبور از مرز ۵۰ (انبساط) معمولاً با بهبود جو ریسک هم‌زمان است.

2. رشد اقتصادی اروپا و آمریکا: چرخه‌های ساخت‌وساز و تولید صنعتی در این اقتصادها روی مصرف ورق‌های گالوانیزه اثرگذارند.

3. نرخ ارز: دلار قوی معمولاً برای قیمت دلاری فلزات بادِ مخالف است؛ یوان نیز از مسیر قدرت خرید وارداتی چین اثرگذار می‌شود.

4. هزینه انرژی و فصل زمستان: جهش بهای برق/گاز در اروپا می‌تواند حاشیه سود ذوب‌ها را فشرده کند و سمت عرضه را محدود سازد.

5. سیاست‌های اعتباری و بودجه‌ای چین (زیرساخت/مسکن): تسهیل اعتباری می‌تواند موج‌های تقاضایی ایجاد کند.

پیپ، تیک و حجم در معاملات روی

• در بازار آتی LME، هر لات معمولاً ۲۵ تن است؛ در SHFE حدود ۵ تن؛ و در CFD بسته به کارگزار، اندازه لات می‌تواند معادل ۱ تا ۵ تن یا تعریف اختصاصی باشد.

• تیک‌سایز (کمترین تغییر قیمتی) و ارزش هر تیک به مشخصات قرارداد بستگی دارد. پیش از معامله، Contract Specifications کارگزار/بورس خود را دقیق بررسی کنید.

نمونه محاسبه سود/زیان با ۱ لات (مثال آموزشی)

فرض کنید کارگزار شما در CFD، هر ۱ لات = ۵ تن تعریف کرده و هر دلار تغییر قیمت برای هر تن مستقیماً در P&L شما اعمال می‌شود.

• اگر قیمت از ۲۶۰۰ به ۲۶۲۰ واحد (به‌ازای هر تن) حرکت کند، ۲۰ دلار به‌ازای هر تن رشد کرده‌اید → برای ۵ تن، ۱۰۰ دلار سود ناخالص.

• با اهرم، همین تغییر کوچک می‌تواند بازده درصدی بالایی ایجاد کند؛ اما کال مارجین نیز به همان نسبت نزدیک‌تر می‌شود.

هشدار حرفه‌ای: اهرم را بر اساس نوسان تاریخی و حد ضرر ساختاری تنظیم کنید؛ استفاده از اهرم بالا بدون استراتژی خروج و مدیریت سرمایه دقیق، خطرناک است.

احساس بازار و داده‌های COT

• گزارش تعهد معامله‌گران (COT)—در صورت دردسترس‌بودن برای قراردادهای مرتبط با روی—نمایی از پوزیشن خالص سفته‌بازان و پوشش‌دهندگان ارائه می‌دهد.

• افزایش پوزیشن‌های خرید سفته‌بازانه هم‌زمان با کاهش موجودی انبارها، می‌تواند سوخت رالی‌ها باشد؛ برعکس، انباشت فروش‌های استقراضی در نزدیکی کف‌های چندساله اغلب بستر یک Short Squeeze بالقوه است.

• در SHFE نیز تغییرات پوزیشن‌ها و Open Interest سرنخ‌های ارزشمندی از رفتار معامله‌گران داخلی چین می‌دهد.

سناریوهای آینده برای بازار روی

۱) سناریوی رکود صنعتی ممتد

• PMI زیر ۵۰ و سیاست‌های اعتباری انقباضی، مصرف گالوانیزه را محدود می‌کند.

• موجودی‌ها مستعد انباشت و منحنی آتی به کانتنگو متمایل می‌شود.

• رویکرد معامله‌گری: تمرکز بر ریورسال‌های کوتاه‌مدت و فروش روی رالی‌ها با استاپ‌لاس نزدیک.

۲) سناریوی احیای صنعتی چین (پس از فشارهای بخش املاک)

• تسهیل اعتباری/زیرساختی، PMI بالای ۵۰ و بهبود فروش خودرو می‌تواند موجی از تقاضا ایجاد کند.

• اگر هم‌زمان محدودیت‌های انرژی در اروپا عرضه را فشرده کند، شتاب صعودی می‌گیرد.

• رویکرد معامله‌گری: دنبال‌کردن شکست‌های معتبر، مدیریت پله‌ای سود، پایش موجودی‌ها.

۳) سناریوی جهش زیرساخت جهانی

• بسته‌های بودجه‌ای در اروپا/آمریکا/آسیا برای زیرساخت سبز، خطوط انتقال، ریل و نوسازی شهری، مصرف فولاد گالوانیزه و به تبع آن روی را تقویت می‌کند.

• سیگنال بازار: بک‌واردیشن پایدار در منحنی آتی، کاهش موجودی‌ها و رالی هم‌زمان فلزات پایه.

• رویکرد معامله‌گری: چیدمان پرتفوی فلزات پایه با وزن‌دهی منعطف بین روی/مس بر اساس مومنتوم نسبی.

مقایسه روی با مس و آهن (تحلیل نسبی برای تصمیم‌گیری)

روی در مقایسه با مس

• مس «فلز برق» است و مستقیماً با الکتریکی‌سازی، انرژی‌های تجدیدپذیر و انتقال پیوند دارد؛ در چرخه‌های انتقالی (EVها، شبکه‌ها) تقاضای ساختاری مس قوی‌تر می‌نماید.

• روی بیشتر به ساخت‌وساز سنتی و دوام فولاد گره خورده است. در فازهای رونق زیرساخت عمومی و عمرانی، روی می‌تواند بازده نسبی بهتری از مس ارائه دهد؛ در فازهای گذار انرژی و فناوری، دست بالا معمولاً با مس است.

• از منظر سبد، چرخش تاکتیکی بین این دو بر اساس PMI صنعتی (برای روی) و نرخ رشد پروژه‌های برق/EV (برای مس) منطقی است.

روی در مقایسه با آهن (فولاد)

• آهن/فولاد مستقیماً درگیر چرخه ساخت‌وساز است؛ روی شتاب‌دهنده دوام فولاد از مسیر گالوانیزه است.

• زمانی که قیمت سنگ‌آهن تحت فشار تقاضای چین قرار می‌گیرد، اگر بخش‌های در معرض خوردگی (زیرساخت‌های ساحلی/مرطوب، خطوط انتقال) همچنان تقاضا داشته باشند، روی می‌تواند از آهن جدا شود و عملکرد نسبی بهتری نشان دهد.

• در رکود عمیق ساخت‌وساز، هر دو تحت فشار قرار می‌گیرند؛ اما اختلال عرضه در روی (به‌واسطه انرژی/محیط‌زیست) گاهی باعث حفاظت نسبی قیمت آن می‌شود.

پیشنهاد پرتفویی: نگه‌داشتن هسته‌ای از روی برای سیکل‌های عمرانی سنتی، وزن پویا در مس برای موج‌های الکتریکی‌سازی، و پایش اسپردهای قیمتی جهت چرخش تاکتیکی.

زمان‌های حساس برای معامله‌گران روی

نکته اجرایی: پیش از این رویدادها اهرم را کاهش دهید، حد ضررها را به‌روز کنید و سایز پوزیشن را با توجه به نوسان ضمنی تطبیق دهید.

نکات حرفه‌ای معامله‌گری و مدیریت ریسک در Zinc

1. سایزبندی پوزیشن بر مبنای نوسان: ریسک هر معامله را درصدی ثابت از سرمایه نگه دارید و فاصله‌ی استاپ را از ساختار بازار (نه از حدس ذهنی) بگیرید.

2. چندتایم‌فریمی فکر کنید: هم‌جهتی روند در تایم بالاتر + تریگر در تایم پایین‌تر = کیفیت ورود بهتر.

3. Spreads و کارمزدها: در آتی/CFD، اسپرد، سوآپ شبانه و کمیسیون را در محاسبه نقطه سر‌به‌سر لحاظ کنید.

4. همبستگی‌ها: به همبستگی با مس، شاخص دلار، شاخص‌های سهام و حتی قیمت انرژی توجه کنید. واگرایی‌های میان آن‌ها فرصت‌های نسبی می‌سازد.

5. سناریونویسی از پیش: سطوح ابطال سناریو (Invalidation) را از ابتدا تعیین کنید؛ معامله‌گر حرفه‌ای قبل از ورود می‌داند کجا اشتباه می‌کند.

جمع‌بندی

روی، فلزی است که کیفیت دوام سازه‌ها را تضمین می‌کند و به‌عنوان اهرم پنهان چرخه‌های ساخت‌وساز عمل می‌نماید. سمت عرضه‌ی حساس به انرژی، موجودی‌های انبار و سیاست‌های اعتبار‌محور چین، سه محور اصلی تحلیل قیمت آن هستند. برای سرمایه‌گذار/معامله‌گر حرفه‌ای، ترکیب تحلیل بنیادی (PMI، موجودی‌ها، هزینه انرژی) با نقشه تکنیکال (سطوح، مومنتوم، حجم) و سناریوهای شفاف، مسیر تصمیم‌گیری را روشن می‌سازد. در سبد فلزات، چرخش تاکتیکی بین روی و مس بر مبنای نبض صنعت سنتی vs. گذار انرژی، و پایش ارتباط با فولاد/آهن، مزیت رقابتی ایجاد می‌کند. نهایتاً، انضباط در مدیریت ریسک و اهرم تعیین می‌کند چه کسی از سیکل‌های کالایی سربلند بیرون می‌آید.