مقدمه
نماد کتوسعه متعلق به شرکت توسعه صنایع و معادن کوثر است؛ شرکتی که در حوزه استخراج و بهره‌برداری از منابع معدنی غیرفلزی، با تمرکز بر توسعه زنجیره ارزش مواد معدنی، فعالیت می‌کند. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و پتانسیل گسترده منابع طبیعی، این شرکت بخشی از زنجیره تأمین صنایع مهم همچون مصالح ساختمانی، زیرساخت‌های شهری و پروژه‌های عمرانی را تشکیل می‌دهد. اهمیت این نوع مواد معدنی در توسعه زیرساخت‌های اقتصادی کشور غیرقابل انکار است و شرکت‌هایی مانند کتوسعه نقش موثری در تأمین مواد اولیه پروژه‌های عمرانی، جاده‌سازی، ساختمان‌سازی و سدسازی ایفا می‌کنند.
در بازار سرمایه نیز سهم کتوسعه به عنوان یکی از بازیگران کوچک اما باپتانسیل در گروه استخراج سایر معادن شناخته می‌شود که تحلیل رفتاری آن می‌تواند برای سرمایه‌گذاران فرصت‌های معاملاتی ارزشمندی فراهم کند.
معرفی شرکت
شرکت توسعه صنایع و معادن کوثر با هدف بهره‌برداری، فرآوری و توسعه فعالیت‌های معدنی در سال‌های گذشته تأسیس شده و در ادامه مسیر توسعه خود وارد بازار سرمایه ایران شده است. حوزه فعالیت اصلی این شرکت شامل استخراج و بهره‌برداری از معادن غیرفلزی از جمله سنگ‌های ساختمانی، مصالح کانی غیر فلزی و فرآوری مواد معدنی مورد نیاز پروژه‌های عمرانی و ساختمانی است.
شرکت در مناطق مستعد معدنی کشور دارای پروانه‌های بهره‌برداری از معادن و یا قراردادهای مشارکت با بهره‌برداران دیگر است. این موضوع باعث شده تا کتوسعه در بازار مواد اولیه ساخت‌وساز و همچنین پروژه‌های زیرساختی کشور نقش فعالی ایفا کند.
زیرمجموعه‌ها و سهامداران عمده شرکت نیز عموماً از نهادهای عمومی یا غیردولتی وابسته به بنیادهای اقتصادی هستند که به آن وزن ساختاری قابل توجهی می‌دهد.
جایگاه در صنعت
در گروه استخراج سایر معادن، شرکت‌هایی با تمرکز بر منابع غیر فلزی نظیر گچ، آهک، سنگ تزئینی، سیلیس، باریت و مصالح ساختمانی فعال هستند. کتوسعه در مقایسه با شرکت‌هایی مانند کماسه، کهمدا یا کگاز از نظر اندازه بازار، درآمد و شهرت عمومی در سطح متوسط قرار دارد اما ویژگی‌هایی مانند دارا بودن پروژه‌های متنوع در نقاط مختلف کشور، دسترسی مناسب به بازارهای مصرف و انعطاف‌پذیری عملیاتی، جایگاه قابل‌قبولی برای آن در صنعت فراهم کرده است.
از منظر زنجیره تأمین، این شرکت در لایه نخست تولید و تأمین مواد اولیه قرار دارد. محصولات آن مستقیماً به صنایع تولید سیمان، بتن آماده، راه‌سازی و ساختمان‌سازی عرضه می‌شود.
عملکرد مالی
بررسی عملکرد مالی شرکت توسعه صنایع و معادن کوثر در سال مالی گذشته نشان می‌دهد که درآمد شرکت عمدتاً از محل فروش داخلی و عرضه مصالح ساختمانی حاصل شده است. بازار هدف این شرکت اغلب پروژه‌های دولتی، پیمانکاری‌های عمرانی و کارخانه‌های تولید مصالح ساختمانی هستند.
سود خالص شرکت روندی باثبات اما محدود به‌دلیل حاشیه سود پایین محصولات معدنی عمومی دارد. در شرایطی که نرخ تورم ساخت‌وساز و قیمت فروش محصولات افزایش یابد، انتظار رشد سودآوری وجود دارد.
EPS اعلام‌شده در مجامع اخیر در محدوده‌ای بوده که با انتظارات تحلیل‌گران از شرکت‌های کوچک معدنی هم‌راستا است. شرکت هنوز در مرحله تثبیت جایگاه بازار است و سود تقسیمی آن نیز تابعی از سیاست‌های توسعه‌ای و نقدینگی داخلی خواهد بود.
نسبت‌های کلیدی مالی
از منظر کیفی، حاشیه سود کتوسعه در سطحی متوسط قرار دارد، چرا که مواد معدنی غیرفلزی در مقایسه با فلزات ارزشمند یا منابع سوختی حاشیه سود بالایی ندارند. بازده دارایی و حقوق صاحبان سهام در حد شرکت‌های هم‌گروه بوده و نشان‌دهنده استفاده محدود از اهرم مالی و تمرکز بر عملیات داخلی است.
نسبت بدهی به کل سرمایه نیز نسبتاً محافظه‌کارانه ارزیابی می‌شود. این موضوع ریسک نکول یا فشار هزینه مالی در شرایط تورمی را برای شرکت کاهش می‌دهد.
تغییرات نرخ دلار در سودآوری کتوسعه اثر مستقیمی ندارد، زیرا درآمد شرکت غالباً ریالی و بازار مصرف آن داخلی است. البته در صورت افزایش هزینه واردات ماشین‌آلات معدنی، ممکن است فشارهایی از ناحیه سرمایه‌گذاری ایجاد شود.
مزیت‌های رقابتی
-
دسترسی به معادن در نقاط مختلف کشور
-
ساختار مالکیتی شبه‌دولتی و وابسته به نهادهای حمایتی
-
حضور در پروژه‌های عمرانی دولتی و شهرداری‌ها
-
امکان توسعه فعالیت‌ها به واسطه وجود ظرفیت‌های فنی و زمین‌های معدنی تحت اختیار
-
ماشین‌آلات نسبتاً به‌روز و زیرساخت مناسب برای فرآوری اولیه
ساختار درآمدی
درآمد شرکت کتوسعه عمدتاً از محل فروش داخلی حاصل می‌شود و بخش عمده‌ای از آن به قراردادهای تأمین مصالح برای پروژه‌های عمرانی وابسته است. قیمت‌گذاری اغلب به‌صورت ریالی و مبتنی بر نرخ بازار آزاد داخل کشور انجام می‌شود.
مشتریان اصلی شرکت، پیمانکاران بزرگ عمرانی، نهادهای عمومی و شرکت‌های فعال در حوزه ساخت‌وساز هستند. این ترکیب مشتری، درآمدی با ثبات اما کمتر از جهش‌های ناگهانی برای شرکت فراهم کرده است.
اثر متغیرهای کلان اقتصادی
شرایط کلان اقتصادی تأثیر قابل توجهی بر عملکرد شرکت‌های حوزه استخراج غیر فلزی دارد. نوسان در نرخ تورم، کاهش یا افزایش بودجه عمرانی دولت، رکود یا رونق در بخش ساخت‌وساز، و همچنین سیاست‌های تنظیم‌گری وزارت صمت بر قیمت‌گذاری مصالح معدنی، مستقیماً سودآوری شرکت‌هایی مانند کتوسعه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
هرچند نرخ دلار اثر مستقیمی بر فروش ندارد، اما در بلندمدت از طریق تورم عمومی و تأثیر بر قیمت نهاده‌های تولید می‌تواند هزینه‌های شرکت را تحت فشار بگذارد.
تحلیل ریسک‌ها
سیستماتیک:
-
کاهش بودجه عمرانی دولت
-
رکود در بخش مسکن و ساخت‌وساز
-
نوسان نرخ‌های انرژی و مواد مصرفی
اختصاصی:
-
کاهش ذخایر معدنی در معادن تحت بهره‌برداری
-
فرسودگی ماشین‌آلات یا افزایش هزینه نگهداری
-
تأخیر در تمدید مجوزهای معدنی
-
ضعف در وصول مطالبات از پیمانکاران دولتی
نقدشوندگی و واکنش بازار
سهم کتوسعه به‌عنوان یک نماد با ارزش بازار کوچک و شناوری محدود شناخته می‌شود. حجم معاملات روزانه در اغلب مواقع کم است و همین امر باعث می‌شود تا نوسانات قیمتی با ورود یا خروج حقوقی‌ها بیشتر از سهم‌های بزرگ‌تر باشد.
واکنش بازار به گزارش‌های فصلی، افشای اطلاعات با اهمیت یا قراردادهای جدید عموماً مثبت است اما پایدار نمی‌ماند؛ زیرا سهم هنوز برای بسیاری از فعالان بازار ناشناخته است و ورود نقدینگی به آن با تأخیر صورت می‌گیرد.
شفافیت کدال
بررسی گزارش‌های شرکت در سامانه کدال نشان می‌دهد که کتوسعه از نظر نظم در ارسال گزارش‌های میان‌دوره‌ای، عملکرد قابل قبولی دارد. گزارش تولید و فروش ماهانه نیز با دقت متوسط و گاهی با تأخیر منتشر می‌شود.
در زمینه گزارش‌گری قراردادها و پروژه‌های توسعه‌ای نیز اطلاعات کیفی قابل‌قبولی در دسترس است، هرچند برای تحلیل‌گران حرفه‌ای جزئیات بیشتری مورد نیاز است.
چشم‌انداز شرکت
با توجه به افزایش نیاز داخلی به مصالح ساختمانی و رشد پروژه‌های عمرانی در افق بودجه‌ای کشور، چشم‌انداز عملیاتی کتوسعه در صورت حفظ ثبات تولید، مثبت ارزیابی می‌شود.
فرصت‌های توسعه‌ای شامل:
-
افزایش ظرفیت فرآوری و برداشت در معادن موجود
-
مشارکت در پروژه‌های زیرساختی مناطق محروم
-
حرکت به‌سوی تنوع محصول در مصالح معدنی
-
احتمال مشارکت با شرکت‌های ساختمانی و پیمانکاری به‌صورت EPC