مقدمه
نماد شساخت متعلق به شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت (OIEC Group) است؛ یکی از قدیمی‌ترین و با‌سابقه‌ترین شرکت‌های فعال در اجرای پروژه‌های مهندسی، تأمین و ساخت (EPC) در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی. این شرکت با انجام پروژه‌های ملی در حوزه اکتشاف، توسعه میادین، پالایشگاه‌ها، خطوط انتقال و سکوهای فراساحلی، نقش کلیدی در تکمیل زنجیره انرژی کشور ایفا می‌کند. ازآنجاکه صنعت انرژی در ایران همواره با محوریت منابع نفت و گاز تعریف می‌شود، شرکت‌هایی مثل شساخت در شرایط رونق سرمایه‌گذاری عمرانی و پروژه‌ای، پتانسیل سودآوری بالایی دارند.
معرفی شرکت
شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت (OIEC) در دهه ۱۳۶۰ تأسیس شد و در طول سالیان، به یکی از بازوهای اجرایی اصلی وزارت نفت تبدیل شده است. این شرکت طیف گسترده‌ای از پروژه‌های زیرساختی و صنعتی را در سطوح ملی اجرا کرده و به‌ویژه در فازهای متعدد میدان گازی پارس جنوبی، احداث پالایشگاه‌های گاز، ساخت خطوط لوله و ایستگاه‌های تقویت فشار فعالیت داشته است. پروژه‌ها معمولاً در قالب قرارداد EPC یا EPCF هستند. این شرکت اخیراً به بورس راه یافته و از نمادهای جدید در گروه خدمات مهندسی انرژی به شمار می‌آید.
جایگاه در صنعت
شساخت یکی از معدود شرکت‌های فعال در حوزه خدمات مهندسی انرژی است که توان اجرای پروژه‌های سنگین و تخصصی را به‌صورت مستقل دارد. در کنار شرکت‌هایی مانند مپنا و پتروپارس، این شرکت در میان پیمانکاران EPC سطح اول کشور جای می‌گیرد. تجربه در پروژه‌های داخلی، دسترسی به منابع مهندسی، ارتباط بلندمدت با وزارت نفت و حضور در پروژه‌های استراتژیک، جایگاه این شرکت را در صنعت مستحکم کرده است. ورود به بازار سرمایه، امکان تأمین مالی از طریق بورس را فراهم کرده و افق توسعه شرکت را گسترش می‌دهد.
عملکرد مالی
عملکرد مالی شساخت به‌شدت به ساختار پروژه‌ها و جریان پیشرفت آن‌ها بستگی دارد. در دوره‌هایی که حجم قراردادهای اجرایی بالاست و منابع مالی دولتی به‌موقع تخصیص می‌یابد، سودآوری شرکت افزایش می‌یابد. اما تأخیر در تخصیص منابع یا تعلیق پروژه‌ها می‌تواند موجب کاهش درآمد و سود شود. در سال مالی اخیر، با وجود برخی وقفه‌ها در پروژه‌های جاری، شرکت تلاش کرده با بهبود عملکرد نقدینگی و مدیریت منابع انسانی، سودآوری خود را حفظ کند.
نسبت‌های کلیدی مالی
شساخت یک شرکت پروژه‌محور است و نسبت‌های مالی آن تحت تأثیر وضعیت اجرای پروژه‌ها قرار دارد. حاشیه سود ناخالص با نوع قراردادها (Cost Plus یا Lump Sum) تغییر می‌کند. بازده حقوق صاحبان سهام و دارایی، وابسته به دوره‌های اوج اجرای پروژه است. نسبت بدهی به دلیل نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه در پروژه‌ها ممکن است بالا باشد، ولی از نظر ساختار مالی و توان بازپرداخت در وضعیت قابل کنترل باقی مانده است. تغییرات نرخ ارز و هزینه تأمین تجهیزات وارداتی نیز از عوامل اثرگذار بر سودآوری هستند.
مزیت‌های رقابتی
-
سابقه طولانی و معتبر در اجرای پروژه‌های بزرگ انرژی
-
دارا بودن رتبه ممتاز در حوزه EPC
-
توان اجرای پروژه‌های کلید در دست (Turnkey)
-
ارتباط استراتژیک با نهادهای دولتی و وزارت نفت
-
تیم مهندسی داخلی با تخصص بالا در صنایع انرژی
-
امکان اجرای هم‌زمان چند پروژه بزرگ و پیچیده
ساختار درآمدی
درآمد شرکت عمدتاً از محل اجرای پروژه‌های عمرانی نفت و گاز به‌صورت ریالی و در قالب قراردادهای بلندمدت به دست می‌آید. پرداخت‌ها بر اساس صورت وضعیت‌های پیشرفت فیزیکی انجام می‌شود و جریان نقدی شرکت معمولاً تابع تخصیص بودجه دولتی است. بخشی از تجهیزات مورد نیاز ممکن است وارداتی باشد که آن بخش از قرارداد، تأثیرپذیر از نرخ ارز است. مدل درآمدی شرکت، پروژه‌محور است و برخلاف شرکت‌های تولیدی، درآمد آن یک‌نواخت نیست.
اثر متغیرهای کلان اقتصادی
-
نرخ ارز: تأثیر مستقیم بر تجهیزات وارداتی پروژه‌ها
-
قیمت جهانی نفت و گاز: اثرگذاری بر سیاست توسعه‌ای دولت
-
بودجه عمرانی دولت: تعیین‌کننده حجم پروژه‌های جدید
-
سیاست‌های نفتی: جهت‌دهنده به تمرکز پروژه‌ها (پالایشگاه، سکو، خطوط لوله و...)
-
تحریم‌ها: تأثیر بر روند اجرای پروژه‌ها و انتقال فناوری
تحلیل ریسک‌ها
ریسک‌های سیستماتیک:
-
کاهش بودجه عمرانی یا سرمایه‌گذاری‌های نفتی
-
نوسانات شدید نرخ ارز
-
تحریم‌های بین‌المللی
-
تأخیر در تخصیص اعتبارات طرح‌های عمرانی
ریسک‌های اختصاصی:
-
تأخیر در اجرای پروژه‌ها
-
مشکلات زنجیره تأمین یا تجهیزات وارداتی
-
ناتوانی در تأمین مالی پروژه‌ها در مراحل اولیه
-
تمرکز زیاد بر یک یا دو پروژه اصلی
نقدشوندگی و واکنش بازار
نماد شساخت از نمادهای نسبتاً جدید بازار است و در حال تثبیت جایگاه خود میان معامله‌گران است. نقدشوندگی سهم در سطح متوسط ارزیابی می‌شود. واکنش بازار به خبرهای مربوط به انعقاد قراردادهای جدید، افزایش سرمایه، یا شروع پروژه‌های بزرگ بسیار محسوس است. رفتار قیمتی سهم ممکن است در دوره‌های بدون پروژه یا رکود سرمایه‌گذاری، دچار نوسانات کم‌عمق شود.
شفافیت کدال
گزارش‌های شرکت شساخت با نظم قابل قبولی در سامانه کدال منتشر می‌شوند. جزئیات صورت‌های مالی، پیشرفت پروژه‌ها و اطلاعات مربوط به قراردادهای مهم در دسترس سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. البته ماهیت پروژه‌ای شرکت باعث می‌شود گاهی اطلاعات عملکرد فصلی، قابل مقایسه با دوره‌های گذشته نباشد. با این حال، سطح افشای اطلاعات در حد مورد انتظار بازار سرمایه است.
چشم‌انداز شرکت
با توجه به بازگشایی فضای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی، شساخت از موقعیت مناسبی برای بهره‌برداری از فرصت‌های توسعه‌ای برخوردار است. احتمال انعقاد قراردادهای جدید در حوزه پالایشگاهی، خطوط انتقال یا توسعه میادین، وجود دارد. همچنین توسعه قابلیت‌های صادرات خدمات مهندسی، می‌تواند بازارهای منطقه‌ای را برای شرکت فراهم کند. ارتقاء توان تجهیزاتی و بهره‌گیری از فناوری‌های نو، نیز در دستور کار قرار دارد.